خواص گیاه آب قاشقی
آب قاشقی با نام های دیگری چون سنتلا آسیا تیکا یا قَدَحِ مَریَم یا گوتوکولا (به انگلیسی: Gotu kola) (نام علمی: Centella asiatica) شناخته می شود این گیاه یک گیاه علفی یک ساله از خانواده چتریان می باشد. آب قاشقی گیاهانی خودرو، رونده ، نیمه آبزی و در محل بندها ریشه زا هستند.این گیاه در استرالیا، جزیره های اقیانوس آرام، گینه نو، ملانزی، مالزی و آسیا رشد می کند.
این گیاه در ایران در نواحی تالاب انزلی به صورت وحشی رشد می کند.در ایران دو نوع آن تا به حال شناسایی گردیده است.
گیاه آب قاشقی به عنوان یک گیاه دارویی شناخته میشود که هزاران سال است که در طب سنتی چین و هند به عنوان دارو استفاده میشود و در اروپا نیز از این گیاه برای ترمیم زخم استفاده میشود که خاصیت التیامبخشی برای بسیاری از التهابات را نیز دارد. یکی از ترکیبات اصلی این گیاه پلیفنولهاست که فواید زیادی مانند آنتی اکسیدان دارد علاوه بر این گیاه حاوی عناصر مهم دیگری مانند ویتامین A، B، C و E آهن، کلسیم، منیزیم، سلنیوم، آرژنین، فلاونوئید و بتاکاروتن نیز میباشد.
ترکیبات آب بشقابی
ترکیبات این گیاه شامل اسیدهای تری ترپنی مانند آسیاتیک اسید، ماد کاسیک، ترمینولیک اسید استر حاصل از ترکیب تری ترپن اسید و برخی اولیگوساکاریدها شامل آسیاتیکوزیدهایی مانند آسیاتیکوزید A و آسیاتیکوزید B و روغن فرار می باشد.
اثرات گیاه آب بشقابی
مهمترین ترکیبات موجود در این گیاه، اسیدهای ترپنی و مشتقات قندی آنها (آسیاتیکوزید و مادکاسوزید) می باشند. گفته می شود گیاه مزبور دارای اثرات ضد میکروب، آنتی نئوپلاستیک تضعیف کننده دستگاه عصبی مرکزی و همچنین التیام بخش زخم است.نتایج حاصل از آزمایش های انجام شده حاکی از آن است که آسیاتیکوزید موجود در گیاه با افزایش مقدار هیدروکسی پرولین پپتیدی، افزایش میزان اتساع و نیز سنتز کلاژن، آنژیوژنز و اپی۔ تلیزاسیون، موجب تسریع روند بهبود زخم می شود.
از سوی دیگر بر اساس آزمایش های انجام گرفته روی حیوانات مشخص شده است که این گیاه واجد اثرات ضد التهاب، ضد اضطراب و همچنین ضد افسردگی بوده، و موجب کاهش بروز زخم معده ای ناشی از ایجاد استرس شده است. یافته های حاصل از بررسی های انجام گرفته نیز حاکی از اثرات ضد میکروب گیاه مزبور می باشند.
خواص گیاه آب قاشقی
برگ گیاه آب قاشقی ، ضدعفونی کننده و رفع اسهال می باشد و از آن جهت از بین بردن سرفه، تهوع احساس چنگ زدگی در معده، بی اختیاری دفع ادرار در اطفال، اسهال های ساده مزمن، بیماری قند وبیماری های پوستی دیر علاج مصرف می گردد. به علت خاصیت ضدعفونی کننده آن، به جهت زیاد کردن ترشح ادرار و ضدعفونی کردن مجاری دستگاه دفع ادرارمصرف می گردد.
این گیاه خنک کننده می باشد و خستگی جسمی و روحی را ازبین می برد.گیاه آب قاشقی خون را تصفیه، اشتها را تحریک وهضم غذا را بهبود می دهد وب رای معالجه بیماری اعصاب، تشمع کبد و تقویت حافظه موثر می باشدو همچنین ضد جذام وسل می باشد.
زیاد شدن جریان خون در پاها
جهت زیاد شدن جریان خون در پاها و اعضا سفلا بدن هر روز صبح و شب، هر دفعه نصف قاشق مرباخوری برگ خشک گوتوکولا را در یک لیوان آب جوش پانزده دقیقه دم نمایید و آب آن را صاف نموده سپس چند قطره آبلیمو اضافه نمایید، و با عسل شیرین و میل نمایید. برخی از بیخوابی ها را از بین می برد.
خواص گیاه آب قاشقی برای پوست
گیاه آب قاشقی حاوی آنتی اکسیدان ها و ساپونین ها می باشد که برای التیام ظاهر پوست موثر می باشد. تعداد زیادی از شرکت های تولید داور و لوازم آرایشی شیفته ویژگی های این گیاه در از بین بردن ظاهر زخم ها، چین و چروک و لکه های پوستی هستند.
در یک تحقیق حیوانی دانشمندان فهمیدند که مصرف گوتوکولا به جهت زخم ها دو بار در روز پس از یک هفته، مقدار بعضی از آنتی اکسیدان ها را تا 77 درصد زیاد می کند. به دلیل خواص گوتوکولا برای سلامت پوست، از این گیاه به صورت موضعی به عنوان یک معالجه طبیعی برای بیماری های پوست مانند پسوریازیس و اگزما مصرف می گردد.
خواص گیاه آب قاشقی برای تقویت حافظه
یکی از بارزترین ویژگی گوتوکولا خاصیت آن به جهت التیام شناخت و تقویت حافظه می باشد. یک تحقیق انتشار یافته در مجله بیماری آلزایمر حاوی این است که عصاره گوتوکولا امکان دارد بتواند به بهبود حافظه در سطح مولکولی کمک نماید. دانشمندان اعتقاد دارند این امر به علت ایجاد راهی میانبر به حافظه بلند مدت ایجاد می گردد.
زخم ها و بافتهای آسیب دیده
آب بشقابی اثرات بالقوه زیادی دارد که مهمترین خواص آن بر محور توانایی این گیاه در ترمیم بافتها و ترمیم زخمهاست. این گیاه ترمیم زخم را تسریع کرده و خطر ایجاد اسکار (برآمدگی پوست در محل زخم بعد از بهبودی زخم) را کاهش می دهد.
استفاده از این گیاه در طب سنتی برای درمان جذام نشان از توانایی آن برای داده و این موضوع می تواند شاهدی بر تأثیر این گیاه بر ترمیم بافتهای آسیب دیده باشد. این گیاه را می توان به صورت لوسیون بر روی پوست برای درمان برخی مشکلات پوستی مثل سوختگیهای خفیف، پسوریازیس و زخمهای جزئی استفاده کرد.
افزایش گردش خون
آب قاشقی دو نقش مهم را در سیستم گردش خون ایفا می کند. اول، عصارۀ این گیاه می تواند از دیواره رگ های خونی محافظت کرده و آنها را تقویت کند، که به پیشگیری از نشت خون و بهینه سازی سیستم گردش خون کمک می کند. دوم، گیاه آب قاشقی جریان خون را تحریک کرده و اکسیژن رسانی به قسمت های مختلف بدن را تسهیل می کند.
اثرات ضد خارش
بر اساس بررسی های انجام گرفته مشخص شده است که مصرف شیرۀ تازه برگ های این گیاه موجب تسکین خارش ناشی از عرق سوز شدن در کودکان و بزرگسالان شده است.
سایر فواید گیاه آب قاشقی
- درمان پسوریازیس
- پیشگیری از ترومبوز
- خواص ضدالتهابی
- درمان زخم های معده
- درمان اضطراب و افسردگی
- تقویت توانایی شناختی
- پیشگیری از اختلالات عصبی
- تقویت حافظه
- درمان سرطان
- محافظت از دستگاه گوارش
- سم زدایی بدن
- تنظیم فشار خون
- بهبود تمایل جنسی
عوارض جانبی
توصیه می شود که زنان باردار و شیرده، کسانی که عمل جراحی دارند و همچنین افرادی که به بیماری کبد مبتلا هستند، از مصرف این گیاه خودداری کنند.
حساسیت: واکنش های آلرژیک به گیاه آب قاشقی شامل قرمزی، خارش یا بروز کهیر بر روی پوست هستند.
ناراحتی گوارشی: برخی ممکن است با مصرف این گیاه ناراحتی معده، حالت تهوع یا تغییر رنگِ عجیبِ مدفوع را تجربه کنند.
خواب آلودگی: سرگیجه، سردرد و خواب آلودگی از عوارض بالقوه این گیاه هستند.