آنتی‌اکسیدان‌ها مولکول‌هایی هستند که فرآیند اکسیداسیون را در بدن موجودات زنده مهار می‌کنند.  آنتی‌اکسیدان‌ها در غلظت‌های پایین در بدن وجود دارند و سلول‌ها را از آسیب اکسیداتیو حاصل از فعل و انفعالات صورت گرفته در بدن حفظ می‌کنند. بدن ما بطور طبیعی در معرض فاکتورهای مضر، تشعشعات و آلودگی‌هایی است که از راه تنفس وارد بدن ما می‌شوند. در حالت عادی آنتی‌اکسیدان‌ها با مواد آسیب‌زای تولید شده در بدن در تعادل هستند و مادامی که این تعادل حفظ شود هیچ بیماری در بدن به وجود نخواهد آمد. آنتی‌اکسیدان‌ها با اثرات مضر رادیکال‌های آزاد مقابله کرده و آنها را خنثی می‌کنند تا این مولکول‌های فعال آسیبی به سلول‌ها و اندام‌ها وارد نکنند.

خواص آنتی‌اکسیدان‌ها برای بدن

آنتی‌اکسیدان‌ها به مقدار بسیار کم در بدن تولید می‌شوند اما طبیعت نیز سرشار از آنتی‌اکسیدان‌های طبیعی است و ما می‌توانیم با مصرف سبزیجات و میوه‌ها به سلامت بدن خودمان کمک کنیم. از بین آنتی‌اکسیدان‌های مهم می‌توان ویتامین C، ویتامین E، سلنیوم و کاروتنوئیدها را نام برد که اکثرا از طریق مصرف میوه‌ها وارد بدن می‌شوند و اثرات مضر و بیماری‌زای رادیکال‌های آزاد را خنثی می‌کنند و به حفظ سلامتی کمک کرده و بدن را از پیری زودرس که حاصل واکنش‌های تخریب‌کننده رادیکال‌های آزاد است، محافظت می‌کنند.

رادیکال‌های آزاد در اثر آلودگی‌های موجود در محیط زیست، استرس‌های مختلف و قرار گرفتن در معرض اشعه‌های مضر خورشید در بدن تولید می‌شوند و با تخریب سلولی باعث بیماری‌های مختلف خصوصا بیماری‌های قلبی- عروقی و انواع سرطان می‌شوند که لزوم مصرف آنتی‌اکسیدان‌ها را برای حفظ سلامتی نشان می‌دهد.

لازم به ذکر است که همه آنتی‌اکسیدان‌ها تاثیرات یکسانی ندارد و شما می‌توانید با مصرف سبزیجات و میوه‌های متنوع از انواع آنها با اثرات مختلف در حفظ سلامت بدن بهره‌مند شوید. آنتی‌اکسیدان‌ها به وفور در میوه‌ها و سبزیجات، کاکائو و شکلات تلخ و بسیاری از موادغذایی طبیعی وجود دارند و نیازی به مصرف مکمل‌های مصنوعی برای تامین آنها نیست. در بین مواد خوراکی بالاترین سطح آنتی‌اکسیدان در چای سبز، بلوبری، توت‌فرنگی، تمشک وحشی، سبزیجات برگی سبز و شکلات تلخ وجود دارد.

لزوم مصرف آنتی‌اکسیدان‌ها

ازآنجایی‌که آسیب ناشی از رادیکال‌های آزاد منجر به بیماری‌های مختلفی در بدن می‌شود، مصرف آنتی‌اکسیدان‌ها با تاثیرات مثبت و خنثی کننده، اثرات مضر آنها را خنثی کرده و به سلامت بدن کمک می‌کند. در ادامه به فواید مصرف آنتی‌اکسیدان‎ها و اینکه چرا برای بدن لازم هستند، می‌‍پردازیم.

مقابله با پیری

پیری حاصل آسیب ناشی از رادیکال‌های آزاد به سلول‌ها و اندام‌های بدن است که با ایجاد بیماری باعث فرسودگی و ازکارافتادگی اعضاء مختلف شده و زمینه مرگ زودرس را فراهم می‌کند. مصرف آنتی‌اکسیدان‌ها با خنثی کردن اثرات این مولکول‌های فعال مانع واکنش آنها با بافت‌ها و سلولهای مختلف شده و از بیماری و پیری جلوگیری می‌کند. هرچقدر غذاهای مصرفی افراد حاوی آنتی‌اکسیدان بیشتری باشد سلامت بدن ارتقاء یافته و از بیماری‌ها و پیری زودرس پیشگیری می‌کند.

حفاظت از بینایی

رادیکال‌های آزاد در صورت تجمع در بدن باعث تخریب ماکولای چشم و کاهش دید و پیری زودرس چشم‌ها، آب مروارید و بسیاری از بیماری‌های دیگر می‌شوند که سلامت چشم‌ها را به خطر می‌اندازد. مصرف آنتی‌اکسیدان‌هایی مانند ویتامین C و E و همچنین بتاکاروتن موجود در سبزیجات دارای رنگ زرد و نارنجی با خنثی کردن رادیکال‌های آزاد از چشم‌ها محافظت کرده و بینایی را بهبود می‌بخشد. علاوه بر این آنتی‌اکسیدان‌ها روند پیری چشم را به تاخیر می‌اندازند.

محافظت از سلامت پوست

پیری پوست با ایجاد چین و چروک، خشکی و لک‌های متعدد در قسمت‎های مختلف بدن نمود پیدا می‌کند که حاصل واکنش‌های مضر رادیکال‌های آزاد با سلول‌های پوست است. رادیکال‌های آزاد با آسیب رساندن به سلول‌های سطح پوست باعث کراتینه شدن پوست و از بین رفتن غشاء مخاطی دستگاه تنفس، گوارش و ادراری – تناسلی شده و رطوبت این قسمت‌ها را از بین می‌برد و زمینه ایجاد بیماری‌های مختلف را فراهم می‌کند. با مصرف آنتی‌اکسیدان‌های طبیعی مانند ویتامین‌های C و E و A می‌توان پوست را از پیری زودرس و عوارض بد ناشی از رادیکال‌های آزاد محافظت کرد.

پیشگیری از سکته و بیماری‌های قلبی

آنتی‌اکسیدان‌ها با خنثی کردن رادیکال‌های آزاد که اکثرا گونه‌های فعال اکسیژن هستند از بیماری‌های قلبی جلوگیری می‎کنند. برخی از تحقیقات نشان داده‌اند که ویتامین C در این زمینه بسیار مفید است و افرادی که رژیم غذایی آنها سرشار از میوه‌ها و سبزیجات تازه است به دلیل جذب مقادیر بالای آنتی‌اکسیدان نسبت به سایر افراد کمتر در معرض بیماری‌های قلبی و سکته قرار دارند.

کاهش خطر سرطان

خوراکی‌های تازه سرشار از آنتی‌اکسیدان‌هایی به شکل ویتامین هستند که سلول‌ها و مهم‌تر از آن DNA سلول‌ها را از آسیب رادیکال‌های آزاد محافظت می‌کنند. تحقیقات صورت گرفته نشان داده است که مصرف غذاهای سرشار از آنتی‌اکسیدان مثل میوه و سبزیجات با سرطان‌های ملانوما، کبد، ریه، سینه، پروستات و سایر سرطان‌ها مقابله کرده و سلامت بدن را حتی در سنین بالا حفظ می‎کنند.

جلوگیری از ابتلا به آلزایمر

استرس اکسیداتیو نقش بسیار مهمی در ابتلا به بیماری‌های عصبی بازی می‌کند و رژیم غذایی سرشار از آنتی‌اکسیدان‌ها از آسیب سلول‌های عصبی و ابتلا به بیماری آلزایمر یا زوال عقل پیشگیری می‎کند.

با توجه به اینکه آنتی‌اکسیدان‌ها در سبزيجات، ميوه‌ها، دانه‌ها، آجيل و حبوبات وجود دارند شما با مصرف مقدار متعادلی از این خوراکی‌های مفید می‌توانید مقادیر کافی از این ریزمغذی‎های مفید دریافت کرده و سلامت بدن خودتان را حفظ کنید بنابراین نیازی نیست آنتی‌اکسیدان‌های مورد نیاز بدن را با صرف هزینه بالا و از طریق مکمل‌های شیمیایی تامین کنید، فقط کافی است که در رژیم غذایی روزانه خودتان از سبزیجات و میوه‌های تازه در حد تعادل استفاده کنید.

بنابراین برای اینکه کمتر در معرض رادیکال‌های آزاد قرار بگیرید و بدن سالم‌تری داشته باشید با سبک زندگی سالم‌تر مصرف غذاهای آماده و فرآوری شده، مصرف آفت‌کش‌ها، آنتی بیوتیک‌ها، و داروها را محدود کرده، سطح استرس خودتان را کاهش دهید و با ورزش منظم روزانه و مصرف غذاهای سالم بدن خودتان را کمتر در معرض آسیب رادیکال‌های آزاد قرار دهید و سلامت خودتان را برای مدت طولانی‌تر حفظ کنید.